تحلیل کرونا در نظام توحیدی قرآن

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دانشیار گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

آموزه‌های قرآنی بیانگر حاکمیت نظام توحیدی در جهان است؛ به گونه‌ای که همه موجودات و حوادث ریز و درشت جهان را منتسب به خدا می‌داند. در چنین نظامی با عنایت به صفات حسنای الهی نباید نقصی در جهان دیده شود؛ اما پیوسته نابسامانی‌ها و بلاها در مقیاس فرد و جامعه انسانی و غیرانسانی مشاهده می‌شود. یکی از این موارد انتشار ویروس کروناست که خسارات جانی و اقتصادی گسترده‌ای در پی‌ داشته ‌است. مهم نیست که انسان‌ها در تولید، انتشار و جهش این ویروس نقش داشته یا نداشته‌‌اند؛ زیرا بر اساس نظام توحیدی قرآنی هم طبیعت و هم انسان‌ها مخلوق خدا و تحت ربوبیت و مدیریت او هستند. گاه پرسش می‌شود که بر فرض ستمگرانی این ویروس را منتشر کرده باشند، چرا خدای عالم، قادر و رحیم، مانع آن نشده ‌است؟ این چالشی است که می‌تواند در ذهن بسیاری، مبانی دینی را تضعیف کند. در این نوشته با روش تفسیری و اجتهادی توأم با تأملات عقلانی و به شیوه کتابخانه‌ای تلاش می‌شود با عنایت به نظام توحیدی قرآن، به این پرسش پاسخ دهیم و روشن کنیم که هدف قرآن، وصول انسان به توحید ناب است و رسیدن به چنین مقامی در گرو درک درست از رابطه خدا با انسان و جهان، همچنین آگاهی دقیق به رابطه دنیا و آخرت و فهم فلسفه ریاضت‌های عملی و قلبی و انواع تنگناها و ابتلاهای سخت اختیاری است که لازمه وجود انسانی است.

کلیدواژه‌ها


  1. ابن‌بابویه، محمد‌بن علی؛ من لایحضره الفقیه؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1313ق.
  2. ابن‌طاوس، علی‌بن موسی؛ اقبال الاعمال؛ تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1409ق.
  3. جعفری، محمدتقی؛ آفرینش و انسان؛ تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه محمدتقی جعفری، 1398.
  4. جوادی آملی، عبدالله؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ قم: اسراء، 1378.
  5. ـــــ؛ تفسیر تسنیم؛ قم: اسراء، 1387.
  6. ـــــ؛ توحید در قرآن؛ قم: اسراء، 1385.
  7. حقی برسوی، اسماعیل بن مصطفی؛ روح البیان؛ بیروت، دار الفکر، 1137ق.
  8. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ دمشق- بیروت: دار العلم، 1412ق.
  9. صدوق؛ الامالی؛ قم: دار الثقافة، 1414ق.
  10. نهج‎البلاغه؛ صبحی صالح؛ قم: هجرت، 1414ق.
  11. طباطبایى، محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان؛ قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374.
  12. طباطبایی، محمدحسین؛ نهایة الحکمة؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، 1422ق.
  13. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان؛ بیروت: دارالمعرفه، 1408ق.
  14. طوسی، محمد ‌بن حسن؛ مصباح المتهجد و سلاح المتعبد؛ بیروت: مؤسسه فقه الشیعه، 1411ق.
  15. طیب، عبد الحسین؛ اطیب البیان فی تفسیر القرآن؛ تهران: اسلام، 1369.
  16. قمی، علی‌بن ‌ابراهیم؛ تفسیر علی‌بن‌ابراهیم قمی؛ قم: دار الکتاب، 1367.
  17. کلینی، محمدبن یعقوب؛ الکافی؛ تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1365.
  18. مجلسی، محمد باقر؛ بحارالانوار؛ دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق.
  19. مطهرى، مرتضی؛ مجموعه آثار؛ ج13، تهران: صدرا، 1374.
  20. ـــــ؛ مجموعه آثار؛ ج2، تهران: صدرا، 1377.
  21. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1374.
  22. https://www.zeitoons.