اگر تمایز علم دینی با علم رایج در تقسیم علم، به جز توجه به موضوع و روش، توجه به معلم است، شناخت معلمانی که در باور و منش و خلق علم دینی به پیشگامی شناخته شده‌اند، تسهیل‌کننده مسیر حرکت است. بنابراین این مقاله با مرور زندگی و آثار سیدمحمدباقر صدر قصد دارد سیره علمی ـ اخلاقی او را در چند مضمون کلیدی به تصویر بکشد؛ چراکه به گفته سیدمحمدباقر صدر هدایت دیگران تنها از راه ارائه مفاهیم و اعطای نظریه‌های محض نیست و لازم است اثرگذاری را در سطحی ملموس نیز تحقق بخشید. از آنجا که در جامعه علمی توجه به سیره علمی و عملی علما کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و این مصادیق عینی با ظرفیت‌هایی که دارند، می‌توانند تسهیل‌کننده رشد منش رهپویان باشند، این مقاله هدف خود را بر این امر نهاده است. به علاوه مطالعه موردی با هدف فهم عمیق و زمینه‌ساز یادگیری می‌تواند در عرصه سیاستگذاری فرصتی برای برنامه‌ریزی مبتنی بر شناخت فراهم نماید. به همین دلیل این پژوهش که رویکردی کاربردی دارد، زیست علمی ـ اخلاقی سیدمحمدباقر صدر را هدف قرار داده است. در این بررسی ضمن ارائه شواهدی که گاه مشابهت با مضمون‌های ارزشی رایج دارد، تفاوت‌های عمده سیدمحمدباقر صدر نیز برشمرده شده و با مرور اجمالی با تأسی به ویژگی ایشان، نکاتی مورد پرسش یا نقادی قرار گرفته است تا با عنایت به مسائل و نیازهای روز، باب اندیشه‌ورزی برای نزدیکشدن به حقیقت و کمال همواره گشوده بماند و این گونه، حیات اندیشه بلند ایشان را تضمین کند.
)