گذری انتقادی بر امتداد علمی ـ اجتماعی شهید سیدمحمدباقر صدر در توسعه علوم انسانی اسلامی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه حقوق دانشگاه باقرالعلوم.

چکیده

یکی از شخصیت­های ممتاز جهان اسلام آیت‎الله سیدمحمدباقر صدر است که رهبر معظم انقلاب از ایشان به عنوان «نابغه عصر» یاد می­کند. بررسی شخصیت علمی و اجتماعی شهید صدر در دو بخش امتداد علمی و اجتماعی قابل پیگیری است. شهید صدر در بخش امتداد علمی به ارائه ابتکاراتی در گستره علم دینی اعم از تولید و نوآوری پرداخته­اند. در بخش تولید به اسلامی‏سازی علوم انسانی همت گماردند و توانستند در سه بخش فلسفتنا (فلسفه اسلامی) اقتصادنا (اقتصاد اسلامی) و مجتمعنا (جامعه‏شناسی اسلامی) به تولید علوم با صبغه دینی بپردازند و در بخش نوآوری به ابتکاراتی نو دست یافتند که تعریف علم اصول، حق الطاعه، هویت‏بخشی مستقل به سیره، تقسیم‏بندی جدید در فقه (فردی و اجتماعی) نمونه­هایی از آن است. در بخش امتداد اجتماعی می­توان به فعالیت‏‎های ‎اجتماعی و سیاسی اشاره کرد که نظارت بر مدرسه «العلوم الاسلامیه» تشکیل مؤسسات فرهنگی «جماعة العلماء» نجف اشرف و نظارت بر دانشکده اصول‏الدین نمونه­هایی از آن است. نگاه انتقادی به زیست علمی و اجتماعی شهید صدر را می­توان در سه بخش جهان اول (جهان شخصیت شهید صدر)، جهان دوم (جهان آگاهی فردی) و جهان سوم (جهان آگاهی جمعی) دنبال کرد.

کلیدواژه‌ها