تأملاتی در کاربست استقرا در علوم انسانی با تأکید بر دیدگاه‏‎های ‎شهید سیدمحمدباقر صدر

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم.

چکیده

راهبرد اساسی شهید صدر در تولید علوم انسانی اسلامی، استقراست. دو رویکرد نو در دفاع از این نظر وجود دارد: ذومراتب‌بودن وجود انسان و تعدد ابعاد وجودی انسان در حیطه کثرات و تشکیکی‌بودن اوصافی که این ابعاد را توصیف می­کنند؛ همچنین ایشان معتقدند برای اسلامی‌بودن یک علم انسانی لازم است نظام تجویزی اسلام در آن حوزه محقَق شود و سپس چنین نظامی مورد تحقیق واقع شود. چهار اشکال این نظریه ‏‎عبارت‎اند‎ از: امکان اقامه استقرا در مورد روح و حقیقت اوصاف و کنش‏‎های ‎انسانی، امکان اقامه استقرا در مورد جنبه‏‎های ‎سلبی مکاتب، ضرورت وجود پیشینی کلیات علم انسانی برای اقامه استقرا و عدم امکان تحقق علم انسانی اسلامی خالص به معنای مورد نظر شهید صدر. نتیجه اینکه بخش اعظمی از علم انسانی اسلامی باید با روش عقلی و نقلی تولید شود و در امتداد آنها از روش استقرایی نیز باید بهره­برداری گردد.

کلیدواژه‌ها