فطرت از بنیادی‌ترین بحث‌های قرآن و اساسی‌ترین مباحث در معارف اسلامی است؛ به‌گونه‌ای که در افق اندیشة استاد شهید مطهری به «ام‌المسائل» موصوف شده و «فطرت» عنوان حیاتی‌ترین مسائل معارف اسلامی را به خود مربوط ساخته است. در اهمیت فطرت همین بس که در نگاه ایشان «منطق فطرت اساس معارف اسلامى» قلمداد شد و «کلمة فطرت» قبل از قرآن سابقه نداشته و از اختصاصات قرآن کریم است. اکنون پرسش این است که «نظریة فطرت» در آثار و آرای استاد شهید چیست و چه جایگاه و کارکردهایی دارد؟ پاسخ بدین پرسش نیز با روش توصیفی- تحلیلی از یک‌سو و تبیینی- تنقیدی از دیگر سو بر محور مبانی فکری و منابع گفتاری- نوشتاری استاد شهید داده شد که برون‌داد مقاله عبارت است از: 1. نظریة فطرت مبنای فکری- معرفتی استاد شهید در همة حوزه‌های علوم الهی، فلسفة علوم، دین در ساحات اصول و فروع یا فقه اکبر، اوسط و اصغر و اخلاق و جاودانگی اخلاق و احکام، فلسفه‌های مضاف مثل فلسفة تاریخ، فلسفة اخلاق، فلسفة حقوق بشر، فلسفة دین و... است. 2. فطرت از تطور مفهومی خاصی در معانی لغوی- اصطلاحی، مقایسه‌ای با طبیعت و غریزه، تفاوت مبنایی و بنایی با سرشت برخوردار است که آن را دارای ویژگی‌ها و گرایش‌های منحصربه‌فردی کرده است. 3. فطرت دارای کاربست و کارکردهای معرفتی- معنویتی یا علمی و عملی استثنایی در ساحات و سطوح مختلف تکامل انسان است.
)