در این مقاله ابتدا به تقریر اجمالی و نظاممند دیدگاه استاد فرزانه، آیت‌الله جوادی آملی خواهیم پرداخت تا مقدمهای باشد برای بررسی این اندیشه. در تقریر، ارکان و نتایج سخن از یکدیگر تفکیک شدهاند. ارکان عبارت‌اند از:
نتایج نیز در دو مرحله مورد توجه قرار گرفتهاند: 1. معنای اسلامیت علوم بر اساس مبانی پیشگفته؛ 2. تعیین تکلیف نسبت به علوم عصر جدید. ارزیابی اندیشة آیت‌الله جوادی آملی نیز در همین قالب انجام گرفته است و طی آن، به طرح پرسش‌هایی خواهیم پرداخت که درستی مبانی و نتایج مطرح‌شده، به چگونگی پاسخ به این سؤالات وابسته است. در این رهگذر همچنین از دیدگاه ایشان، دو نظریة کاملاً متفاوت قابل برداشت است که بنابه یکی، غالب علوم موجود بدون تغییر جدی محتوایی، اسلامی هستند و بنابه دیگری، غالب علوم موجود نیازمند تغییری بنیادی می‌باشند. یک تقریر بنابه نظر نگارنده کاملاً قابل پذیرش بوده و تقریر دیگر در مبانی و نتایج با ابهامات و مشکلات جدی روبه‌رو است.
)