دیدگاه عرفانی آیت‎الله خامنه‌ای(أدام‌الله ظلّه‌الوارف)

نوع مقاله : مقاله تخصصی

چکیده

آنچه در اندیشه عرفانی آیت‎الله خامنه‎ای می‎بینیم، نمونه‎ای است از عرفان شیعی که بسیاری از عالمان دین در طول تاریخ مبین و مدافع و عامل به آن بوده‎اند. این بینش عرفانی برگرفته از آموزه‎های قرآن و حدیث و سیرۀ معصومان است و درنتیجه در نظر و عمل می‎کوشد در چارچوب آموزه‎های دینی و هماهنگ با آن باشد. اتکا و استناد به شریعت، تعهد به عقلانیت و اهتمام به عدالت و اصلاح اجتماعی همراه با سلوک فردی از صفات شاخص آن است. در این رویکرد عرفانی روح عرفان اسلامی حضوری پررنگ دارد؛ اما از تعالیم خاص صوفیانه و آداب و رسوم فرقه‎های صوفی نشانی نیست. نوشتار حاضر که با استفاده از کتاب‏ها، سخنرانی‏ها و مشی عملی آیت‎الله خامنه‎ای از حیث محتوایی با روش اثباتی و توصیفی ـ تحلیلی تنظیم شده است، مشتمل بر چهار قسمت است: 1. اصول اعتقادی در عرفان؛ 2. سلوک عرفانی؛ 3. بعد اجتماعی عرفان؛ 4. خطوط کلی اندیشۀ عرفانی آیت‎الله خامنه ای.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.

    1. آمدی تمیمی، عبدالواحد؛ غرر الحکم و درر الکلم؛ بیروت: دار الکتب الاسلامیة، 1426ق.
    2. ابن‌بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)؛ التوحید؛ تصحیح هاشم حسینی؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1398ق.
    3. خامنه‎ای، سیدعلی؛ «روح توحید، نفی عبودیت غیر خدا» در دیدگاه توحیدی؛ گردآوری از مصطفی ایزدی و قاسم مسکوب؛ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1357.
    4. ـــــ؛ اخلاق و معنویت در آینه نگاه مقام معظم رهبری؛ تهران: مؤسسه فرهنگی قدر ولایت، ۱۳۸۶.
    5. ـــــ؛ طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن؛ قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی انتشارات صهبا، 1392.
    6. ـــــ؛ انسان 250 ساله؛ چ86، تهران: مؤسسۀ ایمان جهادی، 1398.
    7. ـــــ؛ خون دلی که لعل شد؛ گردآورنده به زبان عربی محمدعلی آذرشب؛ ترجمه محمدحسین باتمان‏غلیچ؛ چ14، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، 1399.
    8. فیض کاشانی، ملامحمد محسن؛ عین الیقین؛ بیروت: دار الحوراء، 1428ق.
    9. کلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ تهران: انتشارات اسلامیه، 1362.
    10. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الأنوار؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
    11. مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین †، بیروت: مؤسسة الخرسان، ۱۴۲۶ق.