سکولاریسم و تهاجم فرهنگی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

چکیده

مقالة حاضر، در پی بازشناسی سکولاریسم، خاستگاه، مبانی و جایگاه آن در عرصة تهاجم فرهنگی غرب به اسلام و انقلاب اسلامی است. نگارنده بر آن بوده است که به‌اختصار و در حد اشاره، مبانی سکولاریسم را نقد کند و درون‌د‌اشت‌های اسلام در برابر این پدیده را تقدیم خوانندگان گرامی سازد. در نگاه نویسنده، سکولاریسم و سکولاریزاسیون، اندیشه یا پدیده‌ای جهان‌شمول و حاوی عناصری پایا و ماندگار نیست، بلکه رخدادی است معلول کاستی‌ها و نارسایی‌های عناصر فکری، فرهنگی و مذهبی جهان غرب و مسیحیت. اما اکنون بسط این ایده و مرام، یکی از جنبه‌های مهم تهاجم فرهنگی، برای از بین بردن حکومت اسلامی و نهضت جهانی اسلام، و حاکم‌سازی نظام‌های وابسته است تا از این رهگذر، راه بسط و تداوم سلطة غرب بر جهان اسلام گشوده و هموار باشد. در آخرین بخش این مقاله، مبانی سکولاریسم‌ستیز اسلام و توانش‌های گستردة آن در رویارویی با این پدیده کاویده شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن
  2. آرنت، هانا، 1361، انقلاب، عزت الله فولادوند، تهران: خوارزمى.
  3. اِل برگر، پیتر، 1380، افول سکولاریسم، ترجمه افشار امیری، تهران: پنگان.
  4. الیوت، تی. اس، 1369، دربارة فرهنگ، ترجمه حمید شاهرخ، تهران، نشر مرکز.
  5. الانبابیشوی، الراهب قمص فیلمون، 1998، سرالتثلیث و التوحید، دمشق، دار نوبار.
  6. الیوت. تی. اس،‌ 1369، درباره فرهنگی، ترجمه: حمید شاهرخ، تهران، نشر مرکز.
  7. بوازار، مارسل، 1358، اسلام و حقوق بشر، ترجمه محسن مؤیدی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  8. بوازار، مارسل، 1361، اسلام در جهان امروز، ترجمه د.م.ى، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
  9. ــــــــــ، 1362، انسان دوستى در اسلام، ترجمه محمد حسین مهدوى، تهران: توس.
  10. بوکاى، موریس، بى‏تا، عهدین، قرآن و علم، ترجمه حسن حبیبى، تهران: حسینیه ارشاد.
  11. تونى،دیویس، 1378، اومانیسم، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
  12. توین بی، آرنولد، 1379، نقش دین، هفت آسمان، (فصلنامه)، سال دوم، ش 7، تیسن، هنری و میکائیلیان، طاطه، الاهیات مسیحی، انتشارات حیات ابدی، تهران.
  13. جعفری، محمد تقی، 1376، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج 25، تهران، دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.
  14. جهانبگلو، رامین، آیزایابرلین، در جستجوى آزادى، ترجمه خجسته کیا، تهران: نشر گفتار، 1381.
  15. دورانت، ویل، 1377، تاریخ تمدن، ج 4 و 5، ترجمه صفدر تقی زاده و ابوطالب صارمی، تهران: امیرکبیر.
  16. دیون پورت، جان، بى‏تا، عذر تقصیر به پیشگاه محمد 6 و قرآن، ترجمه غلامرضا سعیدى، قم: دارالتبلیغ اسلامى.
  17. ربانى گلپایگانى، على، 1377، دین و دولت، تهران: مؤسسه فرهنگى دانش و اندیشه معاصر.
  18. ربانی گلپایگانی، علی، 1382، نقد نظریه بسط تجربه نبوی، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
  19. رجبى، محمود، 1380، انسان شناسى، ویرایش سوم، قم: موسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى5.
  20. رضایی اصفهانی، محمد علی، 1379، رابطه علم و دین در غرب. تهران: کانون اندیشه جوان.
  21. زرشناس، شهریار، 1371، فرهنگ، سیاست، فلسفه، تهران: انتشارات برگ.
  22. سروش، عبدالکریم، 1376، مدارا و مدیریت، تهران: موسسه فرهنگی صراط.
  23. ــــــــــ، 1382، نقش اسلام در توسعه حقوق بین الملل، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
  24. شاکرین، حمیدرضا و علیرضا محمدی، 1383، دین و سیاست، ولایت فقیه و جمهوری اسلامی، قم: معارف.
  25. شاکرین، حمیدرضا، 1383، حکومت دینی، قم: پارسایان، چاپ دوم.
  26. ــــــــــ، 1384، پرسش ها و پاسخ های برگزیده، قم: معارف.
  27. ــــــــــ، 1384، سکولاریسم، ج 1، تهران: کانون اندیشه جوان.
  28. شجاعی زند، علیرضا، تابستان و پاییز1380، اسلام و عرفی شدن، (مقاله)، نقد و نظر، (فصلنامه)، سال هفتم، ش 3 و 4.
  29. ضاهر، عادل، 1999، الاسس الفلسفیه للعلمانیه. بیروت: دار الساقی.
  30. العطاس، محمد نقیب، 1374، اسلام و دنیوی گری، ترجمه احمد آرام، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
  31. فعالى، محمدتقى، 1378، ایمان دینى در اسلام و مسیحیت، تهران: مؤسسه فرهنگى دانش و اندیشه معاصر.
  32. قدردان قراملکی، محمدحسن، 1379، سکولاریسم در مسیحیت و اسلام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  33. قربانى، زین العابدین، 1375، اسلام و حقوق بشر، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
  34. کاپلستون، فردریک، 1387، تاریخ فلسفه، ج 6، ترجمه داریوش آشوری، تهران.
  35. گلشنى، مهدى، 1385، علم، دین و معنویت در آستانه قرن بیست و یکم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  36. گیوم، آلفرد و سیزده نفر دیگر، 1325، میراث اسلام، ترجمه مصطفی علم، تهران: کتابفروشی مهر.
  37. لگنهاوزن، محمد، خرداد 1380، با پرسش زنده‌ام، پرسمان (ماهنامه) پیش شماره اول.
  38. لوئیس، برنارد، 1378، زبان سیاسی اسلام، غلامرضا بهروز لک، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  39. مارکوس، مارگریت، 1384، نقش اسلام در برابر غرب، ترجمه غلامرضا سعیدى، تهران: شرکت سهامى انتشار.
  40. مبلغی آبادانی، احمد، 1376، تاریخ ادیان و مذاهب جهان، ج 2، تهران: انتشارات حر.
  41. مطهری، مرتضی، 1374، ختم نبوت، قم: صدرا، چاپ نهم.
  42. ــــــــــ، 1376، مجموعه آثار، ج 2، قم: صدرا.
  43. مولند، اینار، 1368، جهان مسیحیت، ترجمه محمد باقر انصاری و مسیح مهاجری، تهران: امیرکبیر.
  44. میشل،توماس، 1377، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
  45. هونکه، زیگرید، 1363، فرهنگ اسلام در اروپا، ترجمه مرتضی رهبانی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  46. هیوم، رابرت، 1377، ا. ادیان زنده جهان، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهى، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
  47. والوورد، جان، بی‌تا، خداوند ما عیسی مسیح، مهرداد فاتحی، تهران: کلیسای جماعت ربانی، آموزشگاه کتاب مقدس.
  48. Ernest Gellner, 1992, Postmodernism, Reason and Religio, London: Rootledge.
  49. Fazlur Rahman, 1982, Islam and Modernity, chicago and londan: University of Chicago press.
  50. Jhon c. luick, 1998, Humanism, Routledge Eneyclopedia of Philosophy, Vol, 4. Random House Unabridged Dictionary.
  51. Wooheed, Lina & Paul Heelas, 2000, Religion in Modern Times. Blackwell, Oxford