نقد شبهه راهیافت خطای علمی در قرآن با تکیه به پدیده شهاب‌سنگ‌‌ها

نوع مقاله : مقاله تخصصی

چکیده

عصمت قرآن، افزون بر ادله عقلی و نقلی، مورد اجماع مسلمانان است‌. در این بین آقای سروش بر مسئله خطا در آموزه‌های علمی قرآن و از جمله آیات ناظر به شهاب‌سنگ‌ها پای فشرده است. از نظر او تلاش ناکام مفسران و به‌ویژه علامه طباطبایی در حل این آیات، حکایت از مخالفت مدلدل آنها با دستاوردهای علمی دارد و این امر از مداخله دانش خطاآلود پیامبر… در نزول قرآن حکایت می‌کند! در این مقاله نخست مدالیل آیات ناظر به شهاب‌سنگ‌ها بررسی و نشان داده شده که این مدالیل بسیار فراتر از دانش عصر رسالت است، آنگاه در کنار برشمردن دیدگاه مفسران درباره این آیات و پذیرش ناتمام بودن آنها، بر روی این نکته تأکید شده است که حمل این آیات بر اقدام غیر مرئی و فراتر از حوزه علم شهاب‌سنگ‌ها در راندن شیاطین از آسمان‌ها، با تحلیل مادی آنها، که مربوط به حوزة حس است، منافات ندارد.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.

    1. ابن جمعه عروسی حویزی، عبد علی، 1415، نور الثقلین، قم: موسسه اسماعیلیان.
    2. ابن عربی، محی‌الدین، بی‌تا، تفسیر القرآن الکریم، تحقیق: مصطفى غالب، بیروت: دارالاندلس.
    3. آلوسی، سید محمود، بی‌تا، روح‌المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دارالفکر.
    4. زحیلی، وهبة، 1411، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، بیروت: دار الفکر المعاصر.
    5. سمرقندی، نصر بن محمد، 1413، تفسیر السمرقندی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    6. شنقیطی، اضواء البیان، 1415، بیروت: دارالفکر.
    7. شیخ طوسی، محمد بن حسن، 1413، التبیان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین.
    8. صادقی تهرانی، محمد، 1405، الفرقان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسة الوفاء.
    9. طباطبایى، سید محمد حسین، بی‌تا، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین.
    10. طبرسى، امین الاسلام، بی‌تا، تفسیر جوامع الجامع، تحقیق ابوالقاسم گرجی، تهران: دانشگاه تهران.
    11. طبرسى، امین الاسلام، بی‌تا، مجمع‌البیان فى علوم القرآن، تهران: ناصر خسرو.
    12. طبری، ابن جریر، 1415، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت: دارالفکر.
    13. طنطاوی، ابن جوهر، 1350، الجواهر فی تفسیر القرآن، مصر: مصطفی البابی‌ الحلبی.
    14. فخر رازی، محمد بن عمر، 1423، تفسیرکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دارالفکر.
    15. فرّاء بغوی، ابومحمد، 1413، تفسیر بغوی، بیروت: دارالمعرفه.
    16. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، بی‌تا، تفسیر اصفی، بی‌جا: بی‌نا.
    17. قطب، سید، 1391، فی ظلال القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    18. قمی، علی‌ابن ابراهیم، 1404، تفسیر قمی، تصحیح سیدطیب جزائری، چ 3، قم: موسسه دارالکتاب.
    19. مکارم، ناصر و جمعى از نویسندگان، 1377، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.